Jak zrobić stojak na truskawki?
Chcesz własnoręcznie wykonać stojak na truskawki, który nie tylko świetnie się prezentuje, ale też pomoże Ci w uprawie tych pysznych owoców? Dobra wiadomość – zrobienie takiego stojaka nie jest wcale skomplikowane! Potrzebujesz tylko kilku materiałów, trochę czasu i odrobiny kreatywności. W tym artykule pokazuję krok po kroku, jak stworzyć funkcjonalny stojak, który zapewni Twoim truskawkom odpowiednią przestrzeń do wzrostu, ułatwi ich pielęgnację i zapobiegnie gniciu owoców. Sprawdźmy więc, jakie rozwiązania będą najlepsze dla Twojego ogrodu lub balkonu!
Dlaczego warto zrobić stojak na truskawki?
Zanim przejdę do konkretnych instrukcji, chcę Ci wyjaśnić, dlaczego własnoręcznie wykonany stojak na truskawki to świetny pomysł. Przede wszystkim, uprawiając truskawki w pionie, oszczędzasz mnóstwo miejsca w ogrodzie lub na balkonie. Standardowa grządka 1m² pomieści około 15-20 roślin, podczas gdy w stojaku pionowym na tej samej powierzchni upchniesz nawet 50-60 sadzonek! To ogromna różnica, zwłaszcza jeśli dysponujesz ograniczoną przestrzenią.
Stojak podnosi też truskawki nad poziom ziemi, co skutecznie chroni owoce przed ślimakami, pleśnią i gniciem. Owoce nie leżą bezpośrednio na glebie, co zmniejsza ryzyko chorób grzybowych i zwiększa jakość plonów. Dodatkowo, korzystając ze stojaka, znacznie ułatwisz sobie pielęgnację roślin i zbiór owoców – nie musisz się schylać ani klękać, co oszczędza Twój kręgosłup.
I wreszcie – własnoręcznie wykonany stojak to oszczędność. Gotowe stojaki w sklepach ogrodniczych potrafią kosztować sporo, podczas gdy samodzielnie możesz stworzyć podobne rozwiązanie za ułamek tej ceny, wykorzystując często materiały, które już masz w domu lub warsztacie.
Jakie materiały wybrać do budowy stojaka na truskawki?
Do wykonania stojaka na truskawki możesz wykorzystać różne materiały. Twój wybór będzie zależał od dostępności, budżetu i efektu wizualnego, jaki chcesz osiągnąć. Najczęściej stosowane materiały to drewno, rury PCV, plastikowe butelki i donice czy metalowe konstrukcje. Drewno jest naturalne i estetyczne, ale wymaga impregnacji, by nie gnić przy stałym kontakcie z wilgocią. Wybierając drewno, polecam gatunki odporne na wilgoć, jak modrzew czy sosna, koniecznie zaimpregnowane.
Rury PCV są tanie, lekkie i trwałe – nie gniją i nie korodują, co czyni je świetnym materiałem do długotrwałego użytku na zewnątrz. Z kolei plastikowe butelki po napojach stanowią ekologiczną alternatywę – dasz im drugie życie, zamiast wyrzucać do kosza. Do podstawy stojaka warto wykorzystać stabilne materiały jak beton, metal czy grube drewno, by konstrukcja nie przewróciła się pod ciężarem roślin i wody.
Nie zapomnij o odpowiedniej ziemi ogrodniczej – najlepiej specjalnej do truskawek, która zapewni dobrą retencję wody i odpowiednie składniki odżywcze. Przygotuję też narzędzia: wiertarkę z wiertłami, piłę (jeśli używasz drewna lub PCV), nożyczki lub nóż tapicerski do plastiku, oraz śrubokręt i śruby do montażu elementów.
Stojak z rur PCV – krok po kroku
Jednym z najprostszych i najskuteczniejszych stojaka na truskawki jest konstrukcja z rur PCV. Aby ją wykonać, kupuję rurę PCV o średnicy 10-15 cm i długości około 1-1,5 metra (w zależności od tego, jak wysoki stojak chcę uzyskać). Używając wiertarki z wiertłem o średnicy 6-7 cm, wykonuję otwory w rurze. Umieszczam je naprzemiennie, w odległości około 15-20 cm od siebie, tworząc spiralny wzór wokół rury. W ten sposób unikam sytuacji, w której rośliny rosłyby bezpośrednio nad sobą, co mogłoby ograniczać dostęp światła.
Następnie, na dnie rury wykonuję kilka mniejszych otworów drenażowych o średnicy 1-1,5 cm. Są niezbędne, by nadmiar wody mógł swobodnie odpływać. Na górnym końcu rury przymocowuję zaślepkę lub korek, a do dolnego końca mocuję podstawę. Podstawę mogę wykonać z drewnianej deski o wymiarach około 40×40 cm lub wykorzystać donicę wypełnioną betonem. Ważne, by podstawa była na tyle ciężka i stabilna, by stojak nie przewrócił się podczas wiatru.
Gdy konstrukcja jest już gotowa, napełniam rurę ziemią ogrodniczą przeznaczoną do truskawek. Następnie przez każdy otwór w rurze sadzę jedną sadzonkę truskawki, delikatnie rozprowadzając jej korzenie wewnątrz rury. Na koniec dokładnie podlewam rośliny, pilnując, by woda dotarła do wszystkich poziomów konstrukcji. Taki stojak pomieści około 15-25 roślin, zależnie od jego wysokości i rozstawu otworów.
Stojak z plastikowych butelek – rozwiązanie eco
Jeśli zależy Ci na ekologicznym rozwiązaniu, proponuję stojak z plastikowych butelek po napojach. To świetny sposób na recykling i oszczędność. Do wykonania takiego stojaka potrzebuję 5-10 dużych plastikowych butelek (najlepiej dwulitrowych), metalowy pręt lub drewniany kij o długości około 1,5-2 metrów, linkę lub drut oraz nóż lub nożyczki.
Zaczynam od przygotowania butelek – odcinam górną część każdej butelki (tę z zakrętką), zostawiając około 2/3 wysokości. Następnie w dnie każdej butelki robię 3-4 małe otwory drenażowe. W zakrętce każdej butelki (oprócz najniższej) wykonuję otwór na tyle duży, by przecisnąć przez niego pręt, który będzie stanowić rdzeń konstrukcji. Ustawiam pierwszą butelkę na ziemi, wkładam przez nią pręt i nasadzam kolejne butelki, tworząc pionową wieżę.
Dla większej stabilności mogę przymocować butelki do pręta za pomocą linki lub drutu. Następnie napełniam każdą butelkę ziemią ogrodniczą i sadzę po jednej sadzone truskawki w każdej z nich. Taki stojak najlepiej sprawdzi się przy ścianie lub płocie, do którego mogę go dodatkowo przymocować. Jest lekki, więc łatwo go przenosić, ale z tego samego powodu może wymagać dodatkowego obciążenia u podstawy podczas silnych wiatrów.
Piętrowy stojak drewniany – eleganckie rozwiązanie
Jeśli zależy Ci na estetyce i trwałości, polecam wykonanie piętrowego stojaka drewnianego. To bardziej pracochłonne rozwiązanie, ale efekt końcowy jest bardzo satysfakcjonujący. Do budowy potrzebuję desek o grubości około 2 cm (najlepiej z drewna odpornego na wilgoć, jak modrzew czy sosna), wkrętów do drewna, wiertarki, piły i papieru ściernego.
Zaczynam od przygotowania 4-5 prostokątnych skrzynek o malejących wymiarach – od największej na dole (np. 80×80 cm) do najmniejszej na górze (np. 40×40 cm). Wysokość każdej skrzynki powinna wynosić około 15-20 cm. W dnie każdej skrzynki (oprócz najniższej) robię kilka otworów drenażowych. Następnie montuję skrzynki jedna na drugiej, tworząc piramidę. Dla stabilności konstrukcji mogę przymocować skrzynki do siebie za pomocą drewnianych kołków lub metalowych kątowników.
Po złożeniu całej konstrukcji szlifuję wszystkie krawędzie papierem ściernym, aby uniknąć drzazg, i impregnuję drewno środkiem ochronnym dla drewna eksponowanego na zewnątrz. Następnie wypełniam wszystkie poziomy ziemią ogrodniczą i sadzę truskawki – na obwodzie każdej skrzynki oraz na samej górze. Taki stojak jest niezwykle efektowny i może pomieścić nawet 50-60 roślin, w zależności od wielkości konstrukcji.
Pielęgnacja truskawek w stojaku
Truskawki uprawiane w stojaku wymagają nieco innej pielęgnacji niż te rosnące tradycyjnie w gruncie. Przede wszystkim, musisz pamiętać o regularnym podlewaniu – ziemia w stojaku wysycha szybciej niż w gruncie, szczególnie w górnych partiach konstrukcji. W upalne dni sprawdzam wilgotność ziemi codziennie i podlewam obficie, gdy wierzchnia warstwa jest sucha. Najlepiej podlewać wczesnym rankiem lub wieczorem, by zminimalizować parowanie.
Nawożenie jest równie istotne – ziemia w pojemnikach szybciej wyczerpuje składniki odżywcze. Stosuję nawóz do truskawek zgodnie z zaleceniami na opakowaniu, zazwyczaj co 2-3 tygodnie w okresie wzrostu i owocowania. Możesz też używać nawozów organicznych, jak kompost czy gnojówka z pokrzyw, które są bardziej przyjazne dla środowiska.
Ważne jest też usuwanie rozłogów (pędów czepnych), które truskawki wypuszczają w celu rozmnażania. W stojaku nie mają one gdzie się zakorzenić, a tylko niepotrzebnie pobierają energię z rośliny macierzystej. Usuwam je regularnie, by rośliny koncentrowały się na produkcji owoców. Pamiętam również o regularnym usuwaniu zwiędłych liści i owoców, co zapobiega rozwijaniu się chorób.
Przygotowanie stojaka na zimę
Truskawki są dość odporne na niskie temperatury, ale uprawa w stojaku stwarza dodatkowe wyzwania w okresie zimowym. W przeciwieństwie do roślin rosnących w gruncie, korzenie truskawek w stojaku są bardziej narażone na przemarzanie. Dlatego przed nadejściem mrozów podejmuję kilka działań ochronnych. Przede wszystkim, jesienią ograniczam nawożenie, by nie stymulować nowego wzrostu, który byłby wrażliwy na mróz.
Gdy temperatura zaczyna regularnie spadać poniżej 5°C, przenoszę stojak w osłonięte miejsce – pod dach, pod ścianę budynku lub choćby pod drzewo. Jeśli to niemożliwe, okrywam konstrukcję agrowłókniną lub matą słomianą. Szczególnie ważne jest zabezpieczenie boków stojaka, gdzie ziemia jest najbardziej narażona na przemrożenie. W przypadku stojaka z PCV czy plastikowych butelek, mogę owinąć całą konstrukcję materiałem izolacyjnym, jak folia bąbelkowa.
Ograniczam też podlewanie zimą – wilgotna ziemia łatwiej przemraza. Podlewam tylko wtedy, gdy ziemia całkowicie wyschnie, i tylko w dni, gdy temperatura jest powyżej zera. Wiosną, gdy minie ryzyko przymrozków, usuwam zabezpieczenia i wznawiam normalną pielęgnację. Przy dobrym zabezpieczeniu na zimę, truskawki w stojaku mogą przetrwać nawet kilka sezonów, dostarczając smacznych owoców.
Wnioski końcowe
Samodzielne wykonanie stojaka na truskawki to zadanie, które przynosi wiele korzyści. Zarówno wersja z rur PCV, plastikowych butelek czy drewniana konstrukcja, zapewni oszczędność miejsca, lepszy dostęp do owoców i ich ochronę przed szkodnikami. Wykonanie takiego stojaka nie wymaga specjalistycznych umiejętności – wystarczy odrobina kreatywności i podstawowe narzędzia.
Pamiętaj o odpowiedniej pielęgnacji truskawek w stojaku – regularnym podlewaniu, nawożeniu i przygotowaniu na zimę. Dzięki temu Twoje rośliny będą zdrowe i dadzą obfite plony przez wiele sezonów. Stojak możesz również dostosować do własnych potrzeb i możliwości – zwiększyć lub zmniejszyć jego rozmiar, dodać system automatycznego nawadniania czy udekorować według własnego gustu.
Jaki rodzaj stojaka wybierzesz dla swoich truskawek? Może masz już własne doświadczenia w tej kwestii? Życzę Ci udanej budowy i soczystych, słodkich owoców w przyszłym sezonie!
